İPLİĞİN VE SANATIN BULUŞMASI “LİF SANATI”

Pinterest

Günümüzde değişik malzemeler, el işi ve makina teknikleri kullanılarak üç boyutlu yada enstalasyon
grubuna girmiş , kavramlaşmış sanatsal eserler üretilmektedir. Konu olarak sosyal, felsefe ile ilgili sorunlar seçilmektedir. Kavramsal çalışmalar yapan sanatçılar lif sanatçısı haline gelirken lif sanatçıları da kavramsal çalışmalara yönelmektedir. “Lif Sanatı” nın kendisi “kavram” ile doğmuş olup aynı zamanda tekstil/dokuma sanatından çıkmış olduğu için onun özeliklerini, estetik ve sanatsal görüntüsünü taşımalıdır.

Doku”nuş” -30cmX30cm tuval üzerine karışık teknik,
Didem Löküncü ,2021

Özgür bir sanat olan “Lif Sanatı” kullanılan malzeme ve yer konusunda da sanatçısını serbest bırakmaktadır.. Bugüne kadar birçok materyalle denenmiş olsa da en çok kullanılan malzeme yün olmuştur. Eserler genellikle düz zemin üzerinde tablo şeklinde yapılabildiği gibi üç boyutlu örneklerine de çok fazla rastlanmaktadır.

Bauhaus’un etkisiyle yeni bakış açılarının revaçta olduğu o dönemde sanatta da klasik anlayıştan uzaklaşıp yeni fikirler ve ürünler ortaya koymak ilgi çekiciydi. Kerry Freedman’ın da” Teaching Visual Culture” kitabında değindiği gibi Gelenekçi olarak nitelendirilen, temeli desene dayanan resim ve tasarım yerini düşüncenin ön planda olduğu kurgulara bırakmıştır (Freedman, 2003). Bu bağlamda,Geleneksel alışılagelmiş tasarımların yerini farklı bakış açıları da geliştirmişlerdir.

Doku”nuş” -30cmX30cm tuval üzerine karışık teknik,
Didem Löküncü ,2021

Lif sanatı olarak ilk kez Biennales Internationales de la Tapisserie, Laussanne, İsviçre’de görülmüştür.(Lunin, 1990, 697- 699).
Dokuma sanatı, tekstil sanatı ve lif sanatı adları, aslında tarihsel akışı göstermektedir. İlk olarak geleneksel sanatlardan doğan ve sonra sanatsal ifade biçimine dönüşen dokuma sanatı, el sanatlarının daha üstüne çıkmış ve diğer tekstil tekniklerinden yararlanılarak oluşturulan kumaş tasarımlarının kullanılmasıyla da tekstil sanatı olarak çıkmıştır. Artık malzeme, teknik ve sanatsal görüntü açısından, ön planda kavramsal yaklaşımı getiren lif sanatı ortaya çıkmıştır.

Günümüzde lif sanatı, plastik sanatlar kavramlarını içermektedir. Tekstil sanatı, çok uzun zamandır el işçiliği olarak ortaya çıkan ve günümüzde sanat dalları içerisinde yer alan lif sanatına dönüşmüştür.

Doku”nuş” -30cmX30cm tuval üzerine karışık teknik,
Didem Löküncü ,2021

Lif sanatı- farklı tekstil teknikleri kullanılarak, malzemeye, renge bağlı kalmadan her hangi bir teknik ile oluşturulmuş sanatsal çalışmalardır. Lif sanatı ve Kavramsal sanatın bağlantısı çok önemlidir. Fakat bu iki sanatın arasındaki bağlantı kurulurken önemli sorunlar yaşanmaktadır.

Kavramsal sanat, 1960 yılında ortaya çıkmış ve çoğu sanat ölçütlerini kabul etmemiştir. Fakat zamanla sanat tarihinde önemli bir yer kazanarak diğer sanat dallarını da etkilemiştir.

Lif Sanatının çıkış noktası ya da ana yapısı dokuma sanatıdır. “Dokuma Sanatı” terimi ilk olarak II. Dünya Savaşından sonra Larsen ve Constantine tarafından kullanmıştır. Larsen ve Constantine, Dokuma Sanatını
şöyle ifade etmiştir: “Dokuma sanatı, sanatçı tarafından özgür olarak tasarlanmış bir yapıdır. Bu yapı hem dokuma tezgâhından, hem onun dışında öteki tekstil teknikleri kullanarak yapılmış sanatsal bir çalışmadır. Aynı zamanda sanatçının hayal gücü, tutkusu ve yeteneği teknik ve malzeme ile yansıtılır” (Lunin, 1990, 698). Bu sözün anlamına bakacak olursak,Dokuma sanatının en önemli noktaları, tasarım (renk, form, doku), teknik ve fikirdir. Dokuma sanatında dönüm noktası, Bauhaus Okuludur. İlk temsilcileri; Anni Albers, Otto Berger, Gunta Stözl’dür. Stözl’a göre statik, dinamik, heykelimsi, işlevsel, yapı ve uzamsal doğa unsurları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yönüyle tekstil sanatı geleneksel sanat kapsamından çıkmıştır. Fakat lif sanatının başlangıcı 1960 yılında Lozan Bienali’ndeki tekstil sanatçıları olan; O. Amaral, M. Abakanowicz, J. Owdzka, W. Sandley, J,Lurcat, M. Cuttoli ile olmuştur. Bu isimler, tekstil sanatına farklı bir bakış açısı kazandırmışlardır (Demirkan, 2001, 25- 52).

Kaynakça : Fredman, K.(2003). Teaching vısual culture: curriculum, aesthetics and the social life of art. New York ve Londra: Teachers college press. ISBN 0-8077-4371-2

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/275335,

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1496666,

https://v3.arkitera.com/h19516-uluslararasi-tekstil-sanatcimiz-suhandan-ozay-demirkan-lif-sanatini-ingiltere-de-yorumluyor.html